Top 10 Grootste Telescopen In De Wereld
Adrian Malec - Pixabay

Top 10 Grootste Telescopen In De Wereld

Sinds de tijd van Galileo gebruiken mensen telescopen om de sterrenhemel te onderzoeken. Galileo heeft de nachtelijke hemel verkend en de Melkweg ontdekt, maar tegenwoordig worden telescopen gebruikt voor een breed scala aan onderzoek. Een van hun belangrijke eigenschappen is het vermogen om veel kleuren en soorten licht te zien die onze ogen niet kunnen registreren - zoals infrarood, ultraviolet, gammastralen, röntgenstralen, microgolven en radiogolven. Ze kunnen veel fijnere details zien dan onze ogen, en kunnen tegelijkertijd opnemen wat ze zien, zodat waarnemingen kunnen worden gedeeld.

Telescopen worden steeds groter, met een aantal reuzen die in de komende tien jaar zullen worden geleverd. In afwachting daarvan zijn hier de huidige tien grootste telescopen ter wereld.

10. Magellan-Telescopen

Magellan-Telescopen
Giant Magellan Telescope - GMTO Corporation - CC BY-SA 3.0

De Magellan-telescopen zijn twee optische telescopen op het Las Campanas-observatorium in de buurt van La Serena in Chili. Zij hebben ieder een spiegeldiameter van 6,5 m. Samen zijn zij genoemd naar de Portugese ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan. Daarnaast is de Magellan-1 genoemd naar de Duitse astronoom Walter Baade en de Magellan-2 naar de filantroop Landon Clay.

Het team van het observatorium zoekt naar extrazolar planeetlichamen door gebruik te maken van de radiale snelheidsmethode, met behulp van een spectrograaf die op Magellan II is gemonteerd.

9. MMT-Observatorium

MMT-Observatorium
Wikimedia - CC BY 3.0

Het MMT-observatorium (MMTO) is een astronomisch observatorium, behorend tot het Fred L. Whipple-observatorium. Het is gevestigd op de Mount Hopkins in Arizona (VS), 55 km ten zuiden van Tucson. Het observatorium wordt geëxploiteerd door de Universiteit van Arizona en het Smithsonian Institution. Het is een bezoekerscentrum in het nabijgelegen Amado.

In het MMTO bevindt zich de MMT (voorheen Multiple Mirror Telescope, tegenwoordig ook wel Magnum Mirror Telescope genaamd). De aanvankelijke naam Multiple Mirror Telescope was gebaseerd op de oorspronkelijke constructie van de telescoop, waarbij de hoofdspiegel gevormd werd door een combinatie van zes afzonderlijke spiegels. Tegenwoordig heeft de telescoop een enkelvoudige hoofdspiegel met een diameter van 6,5 m.

De MMT valt ook op door zijn bijzondere gebouw, dat helemaal niet op een typische observatorium koepel lijkt. De unieke vorm van het gebouw is gekozen om de voorwand en het dak in hun geheel weg te kunnen rollen, waardoor de telescoop zeer snel afkoelt, hetgeen een verbeterde seeing oplevert.

8. Gemini-Observatorium

Gemini-Observatorium
Wikimedia - CC BY-SA 3.0

Het Gemini-observatorium is een observatorium bestaande uit twee spiegeltelescopen van elk 8,1 m, waarvan er een op het noordelijk halfrond (Hawaï) staat en de andere op het zuidelijk halfrond (Chili). Deze twee telescopen samen kunnen bijna het hele noordelijke en zuidelijke hemelgewelf waarnemen. Op dit moment (2010) behoren zij tot de meest geavanceerde telescopen ter wereld.

De Gemini-telescopen waren een gezamenlijk project van de VS, het VK, Canada, Chili, Brazilië, Argentinië en Australië. Het Verenigd Koninkrijk is eind 2007 uit de samenwerking getreden, maar trad twee en een halve maand later weer toe. In 2012 is het definitief uit het project getreden. Ook Australië maakt niet meer deel uit van het project.

7. Very Large Telescope

Very Large Telescope
ESO/L. Calçada - CC BY 4.0

De Very Large Telescope of VLT is een zeer geavanceerd astronomisch observatorium dat bestaat uit vier grote 8,2 meter spiegeltelescopen, dat gevestigd is op de berg Cerro Paranal in de Atacamawoestijn in Chili op 2635 meter hoogte. De VLT is op die plaats gebouwd zodat de ESO (Europese Organisatie voor Astronomisch Onderzoek in het Zuidelijk Halfrond) zo weinig mogelijk hinder zou ondervinden van bewolking, lichtvervuiling en instabiliteit van de dampkring. De hemel is er dan ook 350 nachten per jaar buitengewoon helder.

6. Subaru Telescoop

Subaru Telescoop
Robert Linsdell - CC BY 2.0

De Subaru Telescope is een spiegeltelescoop van het National Astronomical Observatory of Japan, en wordt ook wel de Japan National Large Telescope (JNLT) genoemd. Hij maakt deel uit van het Mauna Kea-observatorium op het eiland Hawaï, en staat op een hoogte van 4.139 m op de slapende vulkaan Mauna Kea, vlak bij de beide Keck-telescopen. De hoofdspiegel heeft een diameter van 8,2 meter een dikte van 20 cm en een gewicht van 22,8 ton. Hij is gebouwd in opdracht van de Japanse regering. Ondersteunende faciliteiten bevinden zich in een basisstation in Hilo. De telescoop zag het eerste licht op 28 januari 1999. Hij is geoptimaliseerd voor waarnemingen in zichtbaar en infrarood licht.

5. Large Binocular Telescope (LBT)

Large Binocular Telescope (LBT)
NASA, Large Binocular Telescope Observatory - Public Domain

De Large Binocular Telescope of LBT de oorspronkelijke naam van het Columbus Project is gevestigd op een hoogte van 3300 meter op de Mount Graham in de Pinaleño Mountains in Zuidoost-Arizona. Hij maakt deel uit van het Mount Graham International Observatory. De LBT behoort tot de telescopen met de hoogste resolutie en is een van de meest geavanceerde optische telescopen.

De Large Binocular Telescope is een van de meest geavanceerde optische telescopen ter wereld. In tegenstelling tot sommige andere heeft het geen gesegmenteerde spiegel, in feite heeft het de grootste monolithische spiegel van alle optische telescopen. Het heeft twee 8,4 meter spiegels, en adaptieve optiek, die bij sommige lichtgolflengtes de Hubble in beeldscherpte kan overtreffen.

4. Southern African Large Telescope

Southern African Large Telescope
South African Tourism - CC BY 2.0

De Southern African Large Telescope (SALT) is een grote spiegeltelescoop in Zuid-Afrika. Het observatorium ligt op de Karoo-hoogvlakte op een hoogte van 1.798 m bij de stad Sutherland.

De SALT heeft een kostenbesparende constructie, met een hoofdspiegel van circa 11 meter diameter, die bestaat uit 91 afzonderlijke goedkope zeshoekige glazen segmenten van 1 meter doorsnee met bolvormige kromming. Een verschuifbare tracker volgt de beweging van de hemel, terwijl de hoofdspiegel stilstaat tijdens een waarneming. Deze tracker draagt drie van de vier hoofdinstrumenten en de corrector voor de misvorming van het beeld door de bolvormige kromming van de spiegels. De lichtopbrengst van de spiegels komt overeen met die van een conventionele telescoop met een hoodspiegeldiameter van rond de 9 meter.

3. Keck-Observatorium

Keck-Observatorium
Bob Linsdell - CC BY 3.0

Het William M. Keck-observatorium maakt deel uit van het Mauna Kea-observatorium op Hawaï en omvat twee spiegeltelescopen, waarvan een voor zichtbaar licht en een voor infrarood. Deze twee telescopen, die als Keck-telescopen bekendstaan, kunnen gekoppeld worden voor interferometrische metingen. De telescopen zijn wetenschappelijk van zeer grote waarde, enerzijds omdat de technieken er ontwikkeld worden voor toekomstige ruimtetelescopen als de Terrestrial Planet Finder, en anderzijds omdat zij tot de eerste telescopen behoren waarmee licht van een ster uit een opname gefilterd kan worden, zodat een eventueel planetenstelsel van de betreffende ster waargenomen kan worden.

Het observatorium en de telescopen zijn genoemd naar de W.M. Keck-stichting, een filantropische organisatie opgericht in 1954 door William Myron Keck, een Amerikaans oliemagnaat. Deze stichting spendeerde USD 140 miljoen aan het project.

2. Hobby-Eberly-Telescoop

Hobby-Eberly-Telescoop
Fredlyfish4 - CC BY-SA 3.0

De Hobby-Eberly Telescope (HET) is een moderne, voor spectroscopie geoptimaliseerde spiegeltelescoop. De telescoop bevindt zich op 2026 m hoogte op de Mt. Fowlkes in Texas, niet ver van het McDonald-Observatorium.

De hoofdspiegel heeft een effectieve diameter van 10 meter. De telescoop is op een voor optische telescopen geheel nieuwe manier ontworpen. Met een lichtopbrengst vergelijkbaar met die van de grootste bestaande telescopen, zoals de Keck-telescopen en de Very Large Telescope.

1. Gran Telescopio Canarias

Gran Telescopio Canarias
Victor R. Ruiz - CC BY 2.0

De Gran Telescopio Canarias of Grote Telescoop van de Canarische Eilanden, is een spiegeltelescoop met een gesegmenteerde spiegel van 10,4 meter, op het Observatorium Roque de los Muchachos op het Spaanse eiland La Palma.

De telescoop staat op een vulkanische berg, op 2267 meter boven zeeniveau. Het kostte zeven jaar en 130 miljoen euro om hem te bouwen. De installatie van de telescoop werd bemoeilijkt door de weersomstandigheden en de logistieke problemen, verbonden aan de afgelegen locatie.

Bij de inhuldiging van de telescoop op 24 juli 2009 door koning Juan Carlos I van Spanje is het de grootste optische telescoop ter wereld.