10 Weetjes Over Uilen

Overal ter wereld hebben uilen de verbeelding van volkeren veroverd door de hele geschiedenis heen, van de oude Grieken tot de inheemse stammen van Noord-Amerika, zoals de Apache, Cree en Cherokee (onder andere). Uilen verschenen voor het eerst in het fossielenbestand zo'n 60 miljoen jaar geleden en hun oude oorsprong zou wel eens het idee kunnen bevestigen dat ze kosmische wijsheid en goddelijke kennis vertegenwoordigen, zoals door veel culturen over de hele wereld wordt geloofd. Sommigen beweren zelfs dat een uil een voorbode is van dood en verderf voor elke mens die zijn pad kruist, en terwijl dat uitzicht nog steeds in de lucht is, is het op zijn minst verwoestend waar voor elke kleine knaagdier.

Uilen zijn voornamelijk nachtelijke jagers, (hoewel sommige jagen overdag), en ze hebben vele specialisaties aangepast die hen in staat stellen om zeer effectieve jagers te zijn. Voornamelijk door zich te voeden met kleine knaagdieren zoals muizen, woelmuizen, grondeekhoorns of konijnen, kunnen uilen geruisloos over grote jachtgebieden vliegen. Ze gebruiken hun uniek gevormde ogen om prooien van kilometers ver te spotten en zijn uitgerust met een gespecialiseerd gehoor dat zelfs kleine verstoringen op de bosbodem kan detecteren. Hier zijn 10 weetjes over uilen die hen tot een van de meest fascinerende vogels op de wereld maken.

10. Uilen zijn overal

Uilen bestaan op vrijwel elk continent op aarde, behalve op Antarctica (en ook op diverse andere afgelegen oceanische eilanden). Er zijn ongeveer 250 verschillende soorten uilen verspreid over de hele wereld, in verschillende maten en kleuren. Ze jagen op verschillende soorten prooien en leven in verschillende nesten en holen. Uilen worden geclassificeerd als 'Strigiformes' en zijn gevonden in het fossielenbestand dat dateert uit de tijd vlak nadat niet-avische dinosauriërs (zoals T-rex en Triceratops) zijn uitgestorven, zo'n 66 miljoen jaar geleden. Ogygoptynx, het oudste fossiel van de uil, zou ongeveer 61 miljoen jaar geleden in het huidige Colorado hebben geleefd.

9. Gezichtsherkenning

Als je indruk wilt maken bij je volgende vogelkijktocht, gebruik dan deze eenvoudige truc om een uil te helpen identificeren die je misschien wel kunt spotten. Uilen kunnen worden geclassificeerd door een basisvorm van gezichtsherkenning toe te passen. Uilen maken deel uit van een groep vogels die bekend staat als 'Strigiformes' en kunnen worden gegroepeerd in twee verschillende groepen, die 'families' worden genoemd. Deze families staan bekend als 'Tytonidae' (kerkuilen) en 'Strigidae' (echte uilen). Strigidae, waarin de meeste uilen zich groeperen, hebben cirkelvormige gezichten, terwijl uilen die tot de familie Tytonidae behoren, zoals kerkuilen, hartvormige gezichten hebben.

8. Geluid van een uil

Een van de meest iconische en herkenbare kenmerken van een uil is de 'schreeuw'. Vaak gebruikt in films om dat extra vleugje griezeligheid toe te voegen aan een horrorscène, kan de onheilspellende 'oehoe' van een uil rillingen veroorzaken bij elke nietsvermoedende ruggengraat. Toch zijn er ook uilen die het liever anders doen in de echte wereld. Sommige uilen doen doen er liever nog een schepje bovenop bij de afdeling griezeligheid en produceren in plaats daarvan verschillende sissende geluiden. Vraag maar aan iedereen die midden in de nacht over een kerkuil is gestruikeld, het kan bloedstollend zijn. Anderen, zoals de holenuil, kunnen het geluid van een rammelende slang nabootsen, waarbij ze een soort rammelend geluid produceren om ongewenste bezoekers af te weren.

7. Parlement van vogels (Parliament of Fowls)

Misschien komt het door de grote doordringende ogen, of de mysterieuze nachtelijke aard waarin ze hun zaken doen, maar uilen worden door velen beschouwd als een symbool van 'wijsheid en geheime kennis'. Van oude occulte tradities tot de avonturen van Winnie-the-Pooh, het idee van de 'wijze oude uil' is alom geaccepteerd. Wanneer een groep 'wijze oude uilen' samenkomt, wordt het officieel een 'parlement' genoemd.

De term 'een parlement van uilen' werd voor het eerst bedacht door de auteur, C.S. Lewis, in zijn klassieke avonturenverhaal: 'The Chronicles of Narnia'. Het werd gebruikt als een term om de bijeenkomst van een tribunaal van uilen te beschrijven die bijeen zouden komen om 'Narnian' zaken en wetgeving te bespreken. Het boek heeft wereldwijd zoveel exemplaren verkocht (meer dan 100 miljoen) dat de term de meest bekende benaming is geworden als het gaat om een uilenbijeenkomst.

6. De grootste uil ter wereld

Terwijl de grote grijze uil algemeen wordt aangeduid als een van de grootste uilen ter wereld, is volgens het Guinness World Records de grootste uil ter wereld 'de Euraziatische Oehoe' (Bubo bubo). Hij heeft een gemiddelde lengte van 66 - 71 cm en weegt tussen de 1,3 en 3.6 kg met een spanwijdte die in sommige gevallen meer dan 182 cm breed kan zijn. Ondanks hun grootte, zijn oehoes vrijwel stil tijdens het vliegen en zullen ze op bijna alles jagen wat beweegt. Kleine knaagdieren zoals muizen of woelmuizen zijn in principe alleen maar voorgerechten, omdat er meer substantiële dieren zoals vossen en kleine herten op het menu van deze enorme uil staan.

5. De kleinste uil ter wereld

De kleinste uil ter wereld staat bekend als de cactusuil (Micrathene whitneyi), die ongeveer 12 cm hoog is. Met een gewicht van iets meer dan 0,1kg is de cactusuil praktisch microscopisch klein in vergelijking met zijn Euraziatische oehoe (Bubo bubo) tegenhanger. De cactusuil wordt veelal gevonden in de Sonoran- en Chihuahuan woestijngebieden van Noord-Amerika en staat erom bekend dat hij nesten maakt in uitgeholde holen in cactussen. In tegenstelling tot veel uilen, die voornamelijk op kleine zoogdieren jagen, voedt de plantkuil zich met kleine motten, kevers, krekels en andere kleinere nachtelijke insecten.

4. Asymmetrische oren

Uilen hebben een fantastisch gehoor, grotendeels door de plaatsing van hun oren. Ze hebben een ‘asymmetrische plaatsing’, wat betekent dat hun oren zich op verschillende hoogtes aan de zijkant van hun hoofd bevinden. Hierdoor hebben uilen het vermogen om geluidstrillingen te detecteren op verschillende niveaus van de frequentie, wat hun gehoorbereik drastisch verbetert. Hierdoor kunnen ze zelfs de kleinste verstoringen op de begane grond onderscheiden. Voor een uil kan een kleine muis die langs een droog bladerdek wandelt, meer klinken als een kudde gnoes die voorbijrazen. En hoewel die vergelijking een klein beetje overdreven lijkt te zijn, is het belangrijk om te weten dat het gehoor van een uil behoort tot een van de beste in het dierenrijk.

3. Een omkeerbare teen

Een opvallend kenmerk van uilen, vergelijkbaar met de meeste 'roofvogels', zijn hun grote klauwen, talons genaamd, die zich op hun voeten bevinden. Elke uilenvoet is voorzien van vier tenen, met vlijmscherpe klauwen die de primaire aanvalswapens zijn die in de jacht worden gebruikt. Deze klauwen worden bestuurd door een uniek gewricht dat een 'omkeerbaar tenen' effect veroorzaakt. Uilen zijn zygodactyl, dus hun voeten zijn ontworpen met twee naar voren gerichte tenen en twee naar achteren gerichte tenen. Uilen zijn met name uniek omdat ze één teen van voren naar achteren kunnen draaien en de plaatsing ervan kunnen aanpassen om te helpen bij het vastgrijpen van prooien, of om een veilige basis te creëren terwijl ze hoog in de takken van een boom liggen. Op een vergelijkbare manier biedt de tegengestelde duim belangrijke evolutionaire voordelen voor de mens en sommige primaten, de omkeerbare teen van de uil is een essentieel hulpmiddel voor het overleven van de soort.

2. Uilen hebben geen oogballen

Een van de meest opvallende kenmerken van een uil is zijn grote, ronde ogen, maar in werkelijkheid zijn de ogen van een uil helemaal geen oogballen, althans niet in de traditionele zin. Voornamelijk ontworpen voor gebruik bij weinig licht, zijn uilen eigenlijk verziend. De ogen van een uil zijn naar voren gericht en bieden net als de mens binoculair zicht, en toch zijn hun ogen buisvormig, gespecialiseerd om zich te richten op prooien van op grote afstand. Uilen ogen worden in de schedel gehouden door benige structuren die Sclerotische Ringen worden genoemd, die de ogen op hun plaats houden.

1. Uilen kunnen hun hoofd draaien

Hier is nog een laatste weetje over uilen die je hoofd zal doen doorslaan. Zoals eerder vermeld, hebben uilen ogen die vastzitten in hun schedel, dus zijn ze beperkt tot een gezichtsveld binnen het bewegingsbereik van hun hoofd. Om deze evolutionaire uitdaging tegen te gaan hebben uilen dus een uniek vermogen ontwikkeld om hun hoofd 270 graden rond hun lichaam te draaien, evenals het vermogen om op en neer te kijken in een hoek van 90 graden, zonder hun schouders te bewegen. Over het ultieme bewakingssysteem gesproken, uilen kunnen letterlijk naar hun eigen rug kijken!